Yamaha PSR-SX900 review
€1.975,00
bax-shop.nl
Yamaha heeft met de PSR-SX serie nieuwe keyboardmodellen geïntroduceerd, die zich direct onder het vlaggenschip Genos bevinden. De PSR-SX900 en PSR-SX700 moeten worden gezien als directe opvolgers van de modellen PSR-S975 en PSR-S775, die destijds de kleine broertjes van de Tyros 5 waren. Het meest opvallende nieuwe kenmerk van de nieuwe instrumenten is het touch display en de menunavigatie, die vergelijkbaar is met die van de Genos. Dit betekent dat de PSR-SX900 ook veel functies, stemmen en stijlen van de Genos heeft, maar op dit moment meer dan een derde minder kost dan de Genos.
Het model een stap onder het topmodel is altijd een interessante aankoop geweest voor Yamaha. Je krijgt veel van de functies van het veel duurdere vlaggenschip in een compacte behuizing met ingebouwde luidsprekers voor een veel lagere prijs. Vergeleken met zijn voorganger, de PSR-S975, heeft de PSR-SX900 nu twee extra subuitgangen, drie delen voor de rechterhand (voorheen twee), toewijsbare knoppen, een joystick, een verbeterd toetsenbord, een geoptimaliseerd luidsprekersysteem en ook functies die niet eens aanwezig zijn in de Genos. Met de CHORD LOOPER kunnen bijvoorbeeld akkoordsequenties worden opgenomen en afgespeeld. Hoe dicht komt de PSR-SX900 bij de Genos? Die vraag wordt hier beantwoord!
Vergelijk nu prijzen bij:
oostendorp-muziek.nl
bol.com
In dit artikel:
Details
Eerste indruk
Met 11,5 kg is het instrument aangenaam licht en snel uit de doos te tillen. Qua ontwerp is Yamaha met de PSR-SX900 geen nieuwe weg ingeslagen. In tegenstelling tot de gewaagde Genos heeft de PSR-SX900 een hoekige, zwarte plastic behuizing, vergelijkbaar met zijn voorganger. Alleen de hoeken zijn licht afgeschuind en afgerond. Het bedieningspaneel rond het nieuwe aanraakscherm bestaat uit een zwarte lichtmetalen plaat, die het apparaat een waardevolle uitstraling geeft. Omdat er een aanraakgevoelig scherm is geïnstalleerd, zijn veel knoppen rond het display, die op de PSR-S975 nog wel nodig waren, niet meer nodig. In tegenstelling tot de Genos heeft Yamaha echter niet afgezien van de knoppenblokken op het kleine broertje, die worden gebruikt voor directe selectie van de stijl- en stemcategorieën. Eigenlijk zijn ze niet meer nodig; zonder zou het bedieningspaneel nog overzichtelijker zijn geworden. Er zijn immers minder knoppen, meer stijlen en de stemmen zijn door een herstructurering in minder categorieën verdeeld. De aansluitingen op de achterkant zijn goed bereikbaar en herkenbaar van bovenaf!
Bedieningspaneel
Het touchscreen is met 7″ kleiner dan dat van de Geno (9″). De ingebouwde luidsprekers omlijsten het bedieningspaneel. Links van het display zitten, zoals altijd, de knoppen voor de bediening van de arrangeur, d.w.z. de song- en stijlsecties. Er zijn ook de aan/uit schakelaar, de MASTER VOLUME knop en de LIVE CONTROL knoppen met de toewijzingsknop. De bediening voor de audio- en midirecorder is iets vereenvoudigd ten opzichte van het vorige model. De PLAYER of RECORDING knoppen roepen het corresponderende menu op en de zes transport knoppen, die apart zijn voor midi en audio songs, kunnen worden gebruikt om de song in hardware te beïnvloeden naast de bediening op het touch display.
De tien STYLE knoppen worden gebruikt om de gewenste stijlcategorie op te roepen (van POP&ROCK tot EXPANSION/USER). Er zijn ook knoppen voor TEMPO, TRANSPOSE en RESET/TAP TEMPO. Dit laatste is een zeer praktische functie die zelfs in de Genos niet voorkomt: Door simpelweg op de RESET knop te drukken, springt de huidige speelstijl naar het begin van de maat. Dit is erg praktisch voor nummers die verschillende maatsoorten bevatten. Voorbeeld: “All Night Long” van Lionel Richie heeft een 2/4 maat (“All Night”) als opmaat naar het refrein. In “Long” druk je op de RESET knop op de derde tel en de stijl begint weer op één en gaat dan normaal verder in 4/4 tijd. Ik ben benieuwd wanneer de Genos deze functie ook krijgt.
Op de PSR-S975 zaten de twee LIVE CONTROL knoppen nog boven de speelhulpen links van het keyboard. Ik vind de nieuwe positie beter, je kunt er met beide handen bij. De nieuwe CHORD LOOPER knoppen zijn ook snel te bereiken als je het instrument bespeelt. Ik zal deze functie later in de test in detail bespreken. Nog twee belangrijke knoppen zijn het vermelden waard: MIXER/EQ opent het mengpaneel in het display en met DIRECT ACCESS kun je heel snel het contextmenu van een geselecteerde functie oproepen. Onder het aanraakscherm bevinden zich nu zes ASSIGNABLE knoppen die je vrij kunt toewijzen aan veelgebruikte functies.
Rechts van het display zit natuurlijk het data-wiel met de verplichte DEC, INC, EXIT en ENTER knoppen, evenals de MENU knop om het overzicht van de meeste submenu’s op te roepen. Met PLAYLIST bereik je de nieuwe functie van de bijbehorende database en met MIC SETTING/VOCAL HARMONY roep je het menu van de ingebouwde zangprocessor op. Terwijl de PSR-S975 15 categorieën had, kun je nu kiezen uit 12 klankfamilies van PIANO & E.PIANO tot EXPANSION/USER. Het PART-SELECT en PART-ON/OFF gedeelte is overgenomen van de voorganger, maar nu is er een extra part voor de rechterhand, dat zijn er drie!
Ik vind het erg prettig dat alle bedieningselementen, die direct boven het toetsenbord zitten, ongewijzigd zijn gebleven. De bediening van de stijlen, de selectie van de registraties, de bediening van de multipads en de one-touch instellingen en de +/- knoppen voor de bovenste delen zijn niet veranderd ten opzichte van de voorganger. Daarom zullen gebruikers die de overstap naar de nieuwe generatie aandurven geen problemen hebben met de bediening. Als er een functie aan deze knoppen is toegewezen, lichten ze blauw op; als ze actief zijn, lichten ze oranje op. Aan de andere kant kan de overstap van de pitch bend en het modulatiewiel naar de nu ingebouwde joystick even wennen zijn.
Net als op de Genos is er een MODULATION HOLD knop waarmee je de huidige modulatiewaarde (Y-as) kunt bevriezen. Daarnaast is er een ROTARY SP/ASSIGNABLE knop, die normaal gesproken de snelheid van het Leslie effect van langzaam naar snel schakelt, maar die ook andere functies kan uitvoeren. Er zijn geen articulatieknoppen op de PSR-SX900 zoals op de Genos om de geluiden te beïnvloeden.
Aansluitingen
De hoofdtelefoonaansluiting zit linksvoor. De aansluitingen aan de achterkant zijn iets veranderd ten opzichte van de PSR-S975. Naast de stereo-audio-uitgang (2 x 6,3 mm jack) zijn er nu twee extra uitgangen SUB (AUX) OUTPUT 1 en 2. Dit betekent dat je nu bepaalde geluiden, zoals bas, kunt toewijzen aan een aparte uitgang. Als je de PSR-SX900 in een band gebruikt, kan de geluidsman de bas op een apart kanaal in zijn mengpaneel zetten en heeft hij veel betere mogelijkheden om het volume en het geluid aan de ruimte aan te passen.
Er zijn twee toewijsbare voetpedaalaansluitingen en een aux ingang (stereo minijack) voor het aansluiten van een externe geluidsbron. De MIC/GUITAR INPUT heeft de vorm van een 6,3 mm jack en kan met een kleine schakelaar worden omgeschakeld tussen microfoon- en gitaarsignalen. De versterking kan worden aangepast met een kleine draaiknop. Naast een MIDI in/uit paar zijn er twee (!) USB-apparaataansluitingen voor het aansluiten van een USB-stick (ook de optionele USB WLAN stick UD-WL01) en een USB-poort voor aansluiting op een computer. Er is geen video-uitgang meer, dus je moet nu een van de twee USB-apparaataansluitingen en een optionele USB-beeldschermadapter gebruiken.
Vergeleken met de PSR-SX900 heeft de Genos een paar extra aansluitingen, zoals een derde USB aansluiting, een digitale uitgang, een compleet extra MIDI paar, een derde voetpedaal aansluiting, een XLR combo aansluiting voor de microfoon en 4 aparte audio uitgangen. De voeding is geïntegreerd in de behuizing van de Genos, terwijl je op de PSR-SX900 helaas een externe voeding moet aansluiten.
Praktijk
Opstarten
Het opstarten van het besturingssysteem van de PSR-SX900 duurt 19 seconden. Op het eerste gezicht lijkt het hoofdmenu van het touch display op de Genos. De grafische interface is erg duidelijk, de bediening is erg intuïtief en je bereikt je doel snel. Het hoofdvenster toont alle belangrijke gebieden die je nodig hebt tijdens het spelen. Informatie over de live voices, de stijl, de twee geselecteerde songs, de registerbank, de multipadbank en de instelling van de microfoon zijn direct zichtbaar. De voices worden ondersteund door foto’s, waardoor de geluidscategorie visueel herkenbaar is. Net als bij de Genos kun je ook in het hoofdvenster snelkoppelingen (home shortcuts) opslaan om functies of menu’s op te roepen die je vaak nodig hebt. Hier zijn wat screenshots van de menu’s die laten zien hoe duidelijk de GUI (Graphic User Interface) is op de nieuwe PSR-SX900. Het concept van de Genos, waar de ASSIGNABLE knoppen een belangrijke rol spelen, is hier overgenomen. Hierdoor kan de gebruiker het bedieningspaneel aanpassen aan zijn of haar eigen behoeften en snel veelgebruikte functies selecteren.
Het 61-toetsen toetsenbord van de PSR-SX900 met de FSB aanduiding is verbeterd ten opzichte van zijn voorganger, maar heeft in tegenstelling tot de Genos (FSX) geen aftertouch. Het nieuwe toetsenbord heeft een hogere beginweerstand, een langere aanslag en zou ook comfortabeler spelen mogelijk moeten maken als je dieper in de toetsen reikt. De zogenaamde Expansive Soundfield luidsprekers van het instrument vormen een 2-weg systeem met 2 x (15W + 10W) en leveren een vet, gebalanceerd geluid. De audio-uitgangen zijn ook verbeterd en voorzien van betere omvormers.
Stemmen
De 128-voice geluidsgeneratie (Genos: 256) biedt toegang tot ongeveer 1400 voices, waaronder 56 drum/SFX kits. De golfvormen zijn aangepast in de richting van de Genos, dus veel geluiden van het vlaggenschip zijn ook terug te vinden in de PSR-SX900. De akoestische vleugel is nu bijvoorbeeld verbeterd (S.Art. Concert Grand). Het geluid van de nieuwe drums is afkomstig van de Revo! Drums van de Geno, maar het wave-cycling proces wordt niet gebruikt in de PSR-SX900. De effectsectie is vergelijkbaar met die van de Genos, maar je kunt maar maximaal acht invoegingseffecten activeren, terwijl de Genos er 28 heeft, dus één voor elke partij.
Er is eigenlijk geen enkele geluidscategorie waarin de kwaliteit achteruit gaat. De meeste stemmen zijn uitstekend gerealiseerd. Dit geldt zowel voor het zeer grote aantal akoestische instrumenten als voor de synthesizergeluiden. Hier zijn een paar audiovoorbeelden waarin je de zeer hoge kwaliteit van de stemmen kunt horen. Ik heb alleen losse stemmen ingespeeld, dus geen gelaagde geluiden. Ik heb de opnames rechtstreeks met de interne audiorecorder gemaakt. De piano’s zijn echt goed, er zijn niet al te veel presets, maar degene die beschikbaar zijn, zijn eerste klas.
De orgels en accordeons zijn er in vele variaties. Het viel me op dat het schakelen van de rotorsnelheidsparameter met de nieuwe knop boven de joystick op de orgelfluiten, oftewel de disselsimulatie, heel soepel en realistisch gaat. Bij de sample-gebaseerde orgelpresets die niet werken met de disselsimulatie is dit omschakelen te abrupt, wat ik vervelend vond. Als je hier de joystick gebruikt, is de overgang veel aangenamer!
Gitaren zijn een grote kracht van Yamaha, wat natuurlijk ook te danken is aan de effecten die worden aangeboden voor de elektrische gitaren.
De Seattle snaren zijn overgenomen van de Genos en bevallen me erg goed, en de blaasinstrumenten laten naar mijn mening niets te wensen over.
Op het gebied van koor, pad en synth klinkt de PSR-SX900 moderner dan zijn voorganger, omdat er enkele nieuwe golfvormen zijn overgenomen van de Genos.
In de uitbreidingssectie van de testunit zaten voices en drumkits die in de categorie “wereld” geplaatst kunnen worden. Het volgende voorbeeld is een percussie drumkit met fancy geluiden.
Al met al komt de kwaliteit van de stemmen van de PSR-SX900 heel dicht in de buurt van de Genos, maar de grote broer heeft meer geluiden en ook de Super Articulation 2 stemmen en de Ensemble sectie om nog authentiekere geluiden te spelen. De voices van de PSR-SX900 kunnen uitgebreid worden veranderd in het VOICE SET menu en vervolgens worden opgeslagen in het gebruikersgedeelte. Voor het gedetailleerd creëren van eigen geluiden, zelfs met je eigen samples, heb je voor de PSR-SX900 ook de “Yamaha Expansion Manager (YEM)” software nodig, die je kunt downloaden van de Yamaha downloadpagina. Deze software wordt ook gebruikt om uitbreidingspakketten van Yamaha of andere leveranciers over te zetten naar het instrument. Er is ongeveer 1 GB opslagruimte beschikbaar voor uitbreidingsstemmen.
Stijlen
Er zijn 525 voorgeprogrammeerde stijlen in de PSR-SX900. Net als bij de Genos zijn er in de fabriek geen audiostijlen, maar je kunt desgewenst je eigen audiostijlen maken met behulp van Yamaha’s “Audio-Phraser” software, en je kunt ook audiostijlen van de voorganger inladen met behulp van de YEM. Zoals gezegd zijn de drums van de PSR-SX900 gebaseerd op de Revo! drums van de Geno, maar ze klinken niet zo levendig omdat het wave-cycling proces van de Geno niet wordt gebruikt op het kleine broertje. Hier worden dus altijd dezelfde samples afgevuurd, waardoor het geluid iets statischer klinkt dan op het topmodel. Desondanks klinken de stijlen erg gebalanceerd en zijn ze erg smaakvol geprogrammeerd. Er zijn ook een paar nieuwe stijlen die nog niet beschikbaar zijn in de Genos.
De laatste twee stijlen komen uit de categorie Expansion/User-Style. Yamaha heeft dus ook wat World-Styles uit verre culturen in de PSR-SX900 geplant, omdat de PSR middenklasse daar grote populariteit geniet. Vergeleken met de voorganger PSR-S975 zijn er nu veel jaren ’80 stijlen, die de hippe oldies van nu zijn. Ik vind de nieuwe structuur van de nu nog maar tien stijlcategorieën interessant. Sommige stijlen zijn daardoor in andere categorieën terechtgekomen. De relaxte chillout stijlen staan bijvoorbeeld in de “Dance” map. Bij de Genos zijn ze te vinden onder “Pop”. De akkoordherkenning van de Arranger werkt altijd absoluut betrouwbaar en snel.
Akkoorden Looper en Akkoorden Tracker
Deze functie, die helemaal nieuw is op Yamaha keyboards, had er echt moeten zijn en is zeer welkom bij de gebruikersgemeenschap. Korg heeft de “Chord Sequencer” al een paar jaar op hun lijst met functies staan. Yamaha gebruikt een adequate functie met de “Chord Looper”, maar breidt het aantal functies uit. In principe kun je tijdens het spelen van een stijl een harmoniesequentie opnemen door op de REC/STOP knop van de Chord Looper te drukken en de opname stoppen door nogmaals op dezelfde knop te drukken. Als je nu op ON/OFF drukt, wordt de akkoordenlus in een lus afgespeeld. Dit betekent dat je je verder niet op de akkoorden hoeft te concentreren en je je volledig kunt wijden aan het solistische spel van beide handen. De ACMP toets gaat uit en het hele keyboardbereik wordt toegewezen aan de drie bovenste partijen. De linkerhand kan dan ook worden gebruikt om de joystick of de live-regelknoppen te bedienen om de muzikale expressiviteit te vergroten. Door nogmaals op de ON/OFF toets te drukken wordt de Chord Looper uitgeschakeld en de akkoordherkenning weer ingeschakeld.
Wat hier nieuw is, is dat je tot acht verschillende akkoordsequenties kunt opslaan en deze in een bank kunt combineren en opslaan. Om dit te doen wijs je de gespeelde akkoordsequenties toe aan velden in het touch display en zo kun je voor elk van de verschillende delen van een song een akkoordloop opnemen en eenvoudig schakelen tussen de akkoordsequenties.
Registraties en afspeellijst
De algemene instellingen van de PSR-SX900 worden opgeslagen in registraties, die op hun beurt weer kunnen worden samengesteld tot afspeellijsten voor bijvoorbeeld een set. Dit type database heeft zich ook bewezen in de Genos. Zoals al eerder vermeld, biedt Yamaha op de downloadpagina een bonus-afspeellijst die je via een USB-stick in het instrument kunt laden. Zo heb je snel de juiste instelling voor honderden bekende nummers en kun je meteen beginnen met spelen. In tegenstelling tot de Genos heeft de PSR-SX900 echter maar acht registraties per bank, geen tien.
Andere
In deze recensie ben ik niet in detail ingegaan op functies die al beschikbaar waren in het voorgaande model. Er is nog steeds de MIDI en audio recorder/speler, vocal harmony en synth vocoder, een arpeggio functie, multi-pads ook met Audio Link en de populaire Live Control knoppen, waarmee je DJ-achtige effecten kunt toevoegen aan je live performance. De DJ-stijlen met vooraf ingestelde akkoordenschema’s zijn ook nog steeds beschikbaar. De CHORD TUTOR harmonieleerfunctie is ook overgenomen van zijn voorganger. Nieuw is echter Bluetooth Audio.
Conclusie: Moet je de Yamaha PSR-SX900 kopen?
De middenklasse van entertainerkeyboards heeft een kwaliteitssprong gemaakt. De Yamaha PSR-SX900 komt verdomd dicht in de buurt van de Genos! Het zeer goede bedienings- en gegevensconcept, het verbeterde geluid en de nieuwe functies ten opzichte van de voorganger zijn een grote stap richting de hogere klasse. Het algehele geluid is geweldig. Als je sommige functies van de Geno kunt missen (nog eens twee subuitgangen, echte Revo! drums, groot live bedieningspaneel met apart display, groter 76-noten keyboard met aftertouch, tweede MIDI poort, derde USB apparaatslot, XLR microfoonaansluiting, etc.), zul je veel plezier beleven aan de compacte en lichte PSR-SX900. Met de Chord Looper (ook in combinatie met de app ‘Chord Tracker’) en de Style Section Reset functie loopt hij zelfs iets voor op zijn grote broer. Maar Yamaha zal deze functies waarschijnlijk binnenkort toevoegen aan de Genos, want in de laatste update stond al: “De reis gaat verder”.
Vergelijk nu prijzen bij:
