Clavia Nord Lead 4 review: een topklasse virtueel analoge synthesizer
€1.605,00
oostendorp-muziek.nl
Opgelet! Deze piano is niet meer leverbaar. Bekijk hier de opvolger: Nord Lead A1
Het is dat kleine rode keyboard dat de term “virtueel analoog” claimde. Voor het eerst komend uit Zweden in 1995, gebruikte de Nord Lead toen-nieuwe modeling technologie om het geluid van een analoge synthesizer na te maken. Wat meer is, het had een dashboard vol met realtime controle knoppen – een zeldzaamheid voor nieuwe synths in die tijd. Het werd een hit-zo veel zelfs dat we realtime controls zijn gaan verwachten in alle soorten keyboards, van solo synths tot workstations. De Nord Lead 4 is het laatste model in deze lijn, en dit keer komt het met een wereld vol virtueel analoge synths in alle vormen, maten en prijzen. Hoe doet hij het, en op welke vlakken steekt hij er boven uit? Laten we ermee aan de slag gaan.
Overzicht Nord Lead 4 review
De Nord Lead 4 heeft eenzelfde bekende vorm als zijn voorgangers: de typische rode chassis, het keyboard met vier octaven, knoppen aan de linkerkant van het voorpaneel, de kenmerkende houten “clothespin” pitch-bend stick en puimstenen modulatie wiel. Nieuw voor de Lead 4 zijn de houten eindkappen, zoals op Nord’s Stage en Electro keyboards. Met zijn 6,7 kilo is het een lichtgewicht toestel voor gigs. Veel van de knoppen hebben een alternatieve functie, waartoe je toegang krijgt door de Shift key ingedrukt te houden. Een blik op het paneel maakt duidelijk dat de Lead 4 enkele aspecten van de Nord Lead 2/2X terug heeft opgerakeld (meer hierover verderop). Het keyboard is een totaal-ongewogen 49-keys synth action, met snelheid gevoeligheid maar, vreemd genoeg, geen aftertouch. De action is strak en snel, maar je zal er even aan moeten wennen als je een speler bent die graag wat tegenstand heeft, zelfs bij een synth action. De belangrijkste programma sectie heeft drie tekens in LEDs en een bewerken schijf, met een menu met extra functies meteen op het voorpaneel geprint. Onder de kap zit een 20-noten polyfone synth engine met four-part multi-timbral mogelijkheid.
Oscillators
Het hart (en begin) van een sound zit in de twee oscillators per programma bij de Lead 4. Beide oscillators bestaan uit de gebruikelijke bouwstenen, sinus, zaagtand, driehoek, twee pulse golven met vaste breedte en één pulse golf met variabele breedte (gemoduleerd door LFO 1).
- Oscillator 1 kan ook één van de 128 beschikbare digitale wavetables (single-cycle waveforms zoals je die vindt in klassieke PPG of Korg DW synths) genereren. Merk op dat dit geen volledig gesamplede instrumenten zijn uit de Nord Sample bibliotheek, zoals je ze vindt in een Nord Wave, Electro, Stage of Piano reeks instrument.
- Oscillator 2 heeft een noise generator met aanpasbare frequentie (kleur) en resonantie. Er is een Oscillator 1 Mod sectie waar je frequentie modulatie, soft sync en hard sync kan activeren.
Over het algemeen klinken de oscillators erg clean. Ik probeerde wat aliasing noise te maken en digitale artefacten door verschillende noten te pitch benden tot een extreem hoog en laag bereik, en ik was erg onder de indruk van hoe degelijk en onbelemmerd de oscillators van de Lead 4 klonken. Als je de voorkeur geeft aan een sound met wat dirt erin gemixt, wel, we zullen nog verschillende manieren vinden om wat narigheid in de filter en effecten secties te krijgen.
Nieuwe Filters
Elk programma heeft één filter met zeven types. Kies uit 12dB-, 24dB- en 48dB-per-octaaf lowpass filters, of uit bandpass of highpass. Een heerlijke nieuwe feature voor de Lead 4 is het toevoegen van twee vintage ladder filter emulaties. We vermoeden dat “TB” gebaseerd is op de Roland TB-303 baslijn, en “M” gebaseerd is op de klassieke Minimoog. Ze ademen karakter, en ik ben geneigd naar de beiden te grijpen wanneer ik mijn eigen sounds programmeer. De Drive control laat de oscillators toe de filters te overdriven (zoals dat mogelijk is bij vele klassieke analoge synths), wat zorgt voor erg te smaken resultaten, waaronder verhoogde frequentie content en wat activiteit in de sound als hij wordt volgehouden. Als je zoek naar een traditionele overdrive die de overall sound intermoduleert (zoals een stomp box of tube amp), dan kan je dat vinden in de effecten sectie. Ik vond over het algemeen dat de filters vlot en muzikaal waren. Het is jammer dat er geen audio input is om er externe audio bronnen doorheen te laten lopen.
>>> Bekijk hier onze synthesizer TOP 10 >>>
Modulators en Arpeggiator
Er zijn twee ADSR enveloppe generators: één voor amplitude en één voor filter. Je kan ook een basis Attack-Decay-Release enveloppe vinden in de Modulatie sectie, Die samen met twee LFO’s toewijsbaar zijn aan verschillende modulatie bestemmingen (waaronder pitch). De LFO waveforms zijn vierkant, zaagtand, omgekeerde zaagtand (LFO 1 alleen), driehoek, random gestepped, en random glad. Er is ook een daarvoor voorziene algemene vibrato generator, met instellingen die je terug kan vinden in het sound edit menu. Algemene vibrato kan geactiveerd worden in de Voice Mode Sectie, ofwel als twee verschillende vertraagde vibrato instellingen, of door toe te wijzen aan het modulatie wiel. In de buurt van de top linkerhoek van het paneel heeft de Voice Mode sectie ook controls voor unisono mode, monofone/legato modes, glide time, en pitch-bend bereik. Het pith-bend bereik is aangepast in verhogingen van een halve stap naar boven of beneden naar één octaaf, en springt dan naar het twee- en drie-octaven bereik. Verder zijn er -12 en -24 instellingen, die je één en twee octaven neerwaartse bending geven, wat je kan combineren met een volledige stap opwaartse bending. Dat is ideaal voor subtiele expressieve opwaartse bends maar whammy bar-achtige dive-bombs wanneer je ze wilt.
Als we terug springen naar LFO 1, zijn er een paar belangrijke features waar je misschien over kijkt bij een eerste blik. Door de Shift knop ingedrukt te houden en tegelijkertijd op de LFO 1 waveform knop te drukken, zal een LED met label “MST CLK”(master clock) gaan oplichten. Dat zorgt ervoor dat je langs de LFO 1 Rate controle komt en synct de LFO met-je raadde het al-de master clock. Dat is nog niet alles; als je de Rate knop helemaal opendraait (naar het label met de markering “PAT”) dan zal de LFO één van de vooraf ingestelde ritmische patronen genereren. Dat is een erg welkome feature, al kan je er niet op de meest intuïtieve manier aan. Nog een Shift-plus-tap van de LFO 1 waveform knop zal de arpeggiator activeren. Alle controleknoppen in deze sectie zullen nu de Arpeggiator rate, richting, aan/uit en bereik controleren. Het is een geweldige arpeggiator, opdeelbaar in zowel dubbele als drievoudige meters, al zou het leuk zijn geweest moest hij zijn eigen daarvoor voorziene controleknoppen hebben gehad. Tot nu toe zijn we veel bezig geweest met dit te shiften en dat ingedrukt te houden, wat een beetje afdoet aan de gebruiksvriendelijkheid.
Effecten
Hoera! De Lead 4 is de eerste van zijn soort met ingebouwde effecten. De eerste sectie, met de naam FX, geeft je een keuze uit tube-style overdrive, compressor, bit-crusher, en twee types “talk” effecten. Door de amount wijzer de bewegen met een talk effect geactiveerd zal een “wow” type talkbox sound geven. In het begin was ik teleurgesteld dat die types gekozen werden over de meer conventionele koor/flanger/phaser opties, maar de kleine problemenmakers hebben me toch overtuigd. De FX sectie is gewoon zoveel leuker, van het toevoegen van een beetje muck tot het uitsturen van de sound in de ruimte (vooral als je de amount moduleert met LFO 2 of de mod enveloppe).
Het laatste stadium van de sound voor het bij de output komt is de Delay/Reverb sectie-en of/of voorstel. Je krijgt de keuze uit drie types reverb (kamer, podium en hal), met aanpasbare dry/wet balans en helderheidsniveau, maar geen reverb tijdscontrole. Voor wat betreft de delay, krijg je ook de dry/wet balans controle, een keuze uit drie vooraf ingestelde feedback amounts, en een “Tempo” controller, die snellere repeats genereert als je aan de knop draait. De delay kan ook syncen met de master clock, met verschillende noot onderverdelingen (achtste, zestiende, triolen, enz.). De delay kan ingesteld worden op “normale” of “analoge” stijl; de tweede mode zal de pitch rond benden wanneer je de tempo draaischijf gebruikt.
Morph, Impulse Morph, en Mutator
De term “morph” heeft al verschillende betekenissen gehad voor verschillende synth bouwers. In het geval van de Lead 4 betekent het dat een control source de mogelijkheid heeft verschillende parameters tegelijkertijd de moduleren-“macro” controle met een andere naam. De Lead 4 biedt ook een nieuwe “Impulse Morph”, die verschillende veranderingen tegelijkertijd triggert met één druk op een knop. Waar de normale morph gebruikt wordt om continue parameters te wijzigen (bv. het mod wiel gebruiken om de filter cutoff de verhogen, de vibrato diepte toe te voegen en de reverb dry/wet mix de verhogen, allemaal terzelfdertijd), kan een impulse morph knop dienen om switch-type parameters te veranderen, zoals het wijzigen van de richting van de arpeggiator, het activeren van de akkoorden functie en meer. Er zijn drie impulse morph knoppen, die je zeven mogelijke setups geven voor een programma.
Met al die manieren om je sound binnenstebuiten te keren, is er nog een feature dat je heerlijk onvoorspelbare resultaten geeft. De Mutator is een instant programma generator die begint met het huidig geladen programma, en daar dan tot op bepaalde hoogte mee speelt (jij kiest de intensiteit) om een nieuw programma te creëren. Zelfs als je begint met een geïnitialiseerd programma, slaagde ik erin een aantal erg interessante texturen te maken; met de “random” instelling waren we bijna meteen in een retro-sci-fi film soundtrack.
Performances
Een Performance is een multi-timbrale setup. Je kan tot vier programma’s combineren (elke sound in de slots A, B, C en D) voor splits, layers, multi-MIDI kanaal operatie, of snelle programma switching van slot naar slot. Wat een killer feature is: In performance mode, is er geen opoffering van polyfonie of delen van effecten. Het is echt alsof je vier volledige synths tegelijk hebt. Super! De 99 performances, net zoals de 396 enkele programma’s, zijn allemaal door de gebruiker overschrijfbaar.
Conclusie Nord Lead 4 review
Nord keyboards staan erom bekend hun technologische digitale hart te omgeven met typische stijl en karakter, en de Lead 4 heeft een hoop personaliteit. Hij barst van de sonic power, zoveel zelfs dat de interface minder eenvoudig is als in vorige edities. Als je er eenmaal mee weg bent, kan je echt je sound naar hartenlust twisten en manipuleren. Met alle analoge en virtueel-analoge synth keuzes bij de hand zal de sound nog steeds “kies mij” roepen naar Lead fans en synth freaks van alle overtuigingen. Voor meer dan €2000 is het gebrek aan aftertouch en LCD scherm te betreuren, maar de toegevoegde effecten en lossless four-part multi-timbral operation zorgen voor toegevoegde waarde. Net zoals zijn voorgangers is de Nord Lead 4 gebouwd als een tank, en is hij nog steeds de leider van de synth wereld, of die nu “virtueel analoog” is of anders.
PROS: Four-part multi-timbral zonder verlies van polyfonie of effecten. Extra oscillator waveforms bevatten digitale wavetables. Heerlijke nieuwe ladder filter emulaties. Ingebouwde multi-effecten. Master clock synct met LFO, arpeggiator, en delay. Impulse Morph geven instant expressieve controle over meerdere parameters. Constructie van hoge kwaliteit.
CONS: Niet-gewogen keys zonder aftertouch. Hoofdscherm bestaat enkel uit drie tekens in LEDs. Interne stroomvoorziening zorgt voor een hoorbaar gezoem. Geen audio input.
Eindconclusie: Een topklasse virtueel analoge synth krijgt er een paar nieuwe trucs bij en verliest er ook een paar.
Ben je er nog niet uit? Bekijk hier onze Synthesizer TOP 10.
